महालक्ष्मी (अंबाबाई) देवीचे दर्शन घेतल्यानंतर कोणत्या देवतेचे दर्शन घेतल्यास पूर्ण पुण्य प्राप्त होते आणि देवी प्रसन्न होते — याबाबत कोल्हापूरचे शास्त्र, लोकपरंपरा, व कथा यांच्या आधारे सविस्तर माहिती खाली दिली आहे.
🌺 महालक्ष्मी दर्शनानंतर कोणाचे दर्शन घ्यावे?
✅ १) प्रथम श्री अंबाबाई (महालक्ष्मी) दर्शन
परंपरेनुसार अंबाबाईचे दर्शन घेतल्यानंतर पुढील देवतांचे दर्शन घेतल्यास दर्शन-यात्रा पूर्ण फलदायी होते.
🕉 १) श्री काळभैरवनाथ – मंदिराच्या रक्षक देवता
महालक्ष्मीचे दर्शन घेतल्यानंतर लगेच ज्यांचे दर्शन घ्यावे अशी प्रथा सर्वात महत्त्वाची म्हणजे “काळभैरवनाथ”.
🔹 कारण :
- कोल्हापूरच्या महालक्ष्मी क्षेत्राचे क्षेत्रपाल व रक्षक देवता म्हणजे काळभैरव.
- देवीच्या दरबारात प्रवेश-निवृत्ती काळभैरवाची परवानगी घेऊन करावी अशी मान्यता आहे.
- म्हणून अंबाबाईचे दर्शन → काळभैरव दर्शन ही परंपरा सर्वात प्रचलित.
🔹 लाभ :
- सर्व विघ्नांचा नाश
- घरातील तणाव, आर्थिक त्रास कमी होणे
- यात्रेचे पूर्ण पुण्य
🕉 २) श्री खंडोबा (जेऊर/ज्योतिबा)
महालक्ष्मीच्या दर्शनानंतर आसपासच्या परिसरातील भक्त ज्योतिबा (खंंडोबा) दर्शन घेऊन “नवरात्र” पूर्ण करतात.
मान्यता :
- महालक्ष्मी व खंडोबा हे कुलदैवत–वाडी स्वरूपातील जोड जोडी प्राचीन काळापासून मानले जाते.
- “अंबाबाई–ज्योतिबा” ही युगल शक्ती सर्व काम सिद्ध करणारी मानली जाते.
🕉 ३) श्री महादेव / अंबाबाई महाद्वाराजवळील शिवमंदिर
श्री अंबाबाईच्या आवारात असलेल्या महालक्ष्मी-शंकराचे दर्शन घेणेही आवश्यक मानले जाते.
कारण :
- महालक्ष्मी ही शिवाची अर्धांगिनी पार्वतीचे रूप मानले जाते.
- दोघांचे दर्शन एकत्र घेतल्यास घरात सुख-शांती, सौभाग्य व स्थैर्य लाभते.
🕉 ४) श्री देवता – खंडोबा–अंबाबाईची गंगा, भैरवगल्लीतली देवी
कोल्हापूरच्या परंपरेनुसार काही जण महालक्ष्मीच्या दर्शनानंतर जवळील तीन देवींचे दर्शन करतात —
- त्र्यंबोलीदेवी
- भैरवगल्लीतली देवी
- गोळा देवी
ही “तीन शक्ती” एकत्र पाहिल्यास महालक्ष्मी प्रसन्न होते अशी मान्यता आहे.
🌟 परंपरेतील मुख्य क्रम (Kolhapur Darshan Sequence)
१. श्री महालक्ष्मी (अंबाबाई)
२. श्री काळभैरवनाथ
३. श्री शिवशंकर (आंगणातील)
४. खंडोबा/ज्योतिबा (इच्छेनुसार)
५. परिसरातील तीन देवी (इच्छेनुसार)
🌼 दर्शन पूर्ण करण्याची प्राचीन पद्धत
✔ महालक्ष्मीचे दर्शन
✔ देवीचे दर्शन झाल्यावर बाहेर पडताना डाव्या बाजूचा प्रवेशद्वार वापरावा
✔ आणि सर्वात आधी काळभैरवनाथाला नमस्कार करावा – ही परंपरा 800–1000 वर्षांपासून चालत आली आहे.
🙏 देवी प्रसन्न होण्यासाठी विशेष उपाय
- दर्शनानंतर काळभैरवाला तिळाच्या तेलाचा दीप लावणे
- देवीसमोर लाल फुलांची माळ अर्पण
- “श्री अंबाबाई आरती” पूर्ण ऐकणे
- “श्री सूक्त” किंवा “अंबा मंत्र”— 108 वेळा जप करणे
🌺 निष्कर्ष
महालक्ष्मी देवीचे दर्शन पूर्ण फलदायी होण्यासाठी सर्वात महत्त्वाचा क्रम —
➡ “काळभैरवनाथ दर्शन”
यामुळे दर्शनाचे सर्व पुण्य पूर्ण मानले जाते आणि देवी प्रसन्न होते अशी खात्रीशीर परंपरा आहे.
०००

