आपणास ठाऊक आहेच की, इंग्लंड हा क्रिकेटचा जन्मदाता देश आहे. मात्र इंग्लंडच्या बरोबरीने क्रिकेटला जागतिक पातळीवर पोहोचविणारा दुसरा देश आहे ऑस्ट्रेलिया. ऑस्ट्रेलिया हा निव्वळ देश नसून तो एक खंड आहे. इतक्या मोठा देशात खेळाची मोठी परंपरा असून सर्वच खेळात ऑस्ट्रेलियाचा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मोठा दबदबा आहे. त्यापैकी क्रिकेटचा विचार केला तर आयसीसीच्या सर्व अधिकृत स्पर्धा जिंकणारा संघ फक्त ऑस्ट्रेलिया हा एकच देश आहे. हि बाब फक्त त्यांच्या पुरूष खेळाडूंनाच नाही तर महिला खेळाडूंनाही लागू आहे.
तसं बघाल तर क्रिकेट हा खेळ केवळ देशांच्या सीमा ओलांडून खेळला जात नाही, तर खेळाडूंच्या मूळ ओळखीच्या सीमाही पार करतो. जगातील सर्वोत्तम क्रिकेट राष्ट्रांपैकी एक असलेल्या ऑस्ट्रेलियासाठी देखील अनेक परदेशी जन्माचे खेळाडू उतरले आहेत. ही यादी पाहिली, तर “राष्ट्रीयत्वापेक्षा कौशल्य श्रेष्ठ” हे तत्त्व स्पष्ट दिसते.
🏴☠️ इंग्लंडमध्ये जन्मलेले पहिले ऑस्ट्रेलियन
१९ व्या शतकात ऑस्ट्रेलियाचा क्रिकेट प्रवास सुरू होताना अनेक इंग्रज खेळाडू त्या संघात होते. बिली मिडविंटर हे विशेष उदाहरण आहे, कारण त्याने ऑस्ट्रेलिया आणि इंग्लंड दोन्ही देशांसाठी कसोटी खेळल्या आहेत. त्याच्यासोबत जॉन फॅरिस, ब्रॅन्सबी कूपर, अल्बर्ट ट्रॉट, टॉम केंडल, अ‍ॅलेक हुरवूड यांसारखे इंग्लंडमध्ये जन्मलेले खेळाडू ऑस्ट्रेलियासाठी उतरले. त्या काळात ऑस्ट्रेलिया ही ब्रिटिश वसाहत असल्याने अशा अदलाबदली सहज घडत होत्या.
🇿🇦 दक्षिण आफ्रिका, पाकिस्तान व आशियाई मूळ
सन १९८० नंतरच्या काळात परदेशी जन्माचे खेळाडू पुन्हा चर्चेत आले त्यापैकी
केपलर वेसल्स हा दक्षिण आफ्रिकेत जन्मलेला असून त्याने दोन्ही देशांसाठी कसोटी खेळण्याचा दुर्मिळ मान मिळवला.
उस्मान ख्वाजा हा पाकिस्तानात जन्मलेला असून आज ऑस्ट्रेलियाचा पहिला मुस्लिम कसोटी कर्णधार आहे.
तर फवाद अहमद हा पाकिस्तानातील शरणार्थी असून ऑस्ट्रेलियाकडून टी२० खेळला आहे.
🇳🇱 नेदरलँड्स ते श्रीलंका
ऑस्ट्रेलियासाठी खेळलेला डिर्क नॅनेस हा नेदरलँड्समध्ये जन्मलेला आहे. त्याने दोन्ही देशांसाठी टी२० सामने खेळले.
तर डेव्ह व्हॉटमोर हा श्रीलंकेत जन्मलेला असून तो ऑस्ट्रेलियासाठी खेळला आणि नंतर श्रीलंका व बांगलादेशचा प्रशिक्षक झाला.
🇮🇳 भारतात जन्मलेली ‘ऑसी’ महिला क्रिकेटर
भारताशी ऑस्ट्रेलियाचा क्रिकेट संबंध अगदी वेगळ्या रूपात दिसतो.
लीसा स्थलाकर ही पुण्यात जन्मलेली असून नंतर ऑस्ट्रेलियात दत्तक घेतली गेली. ती पुढे ऑस्ट्रेलियाच्या महिला संघाची कर्णधार बनली आणि जगातील सर्वोत्तम ऑलराउंडरपैकी एक ठरली.
🇫🇷 आणि 🌍 इतर देशांतून
.फ्रान्समध्ये जन्मलेला ब्रेंडन जुलियन,
न्यूझीलंडमध्ये जन्मलेला टॉम होरन,
अमेरिकेत जन्मलेला रेक्स सेलर्स,
तसेच इटालियन मूळ असलेला मायकल डी वेनुटो — हेही या यादीत समाविष्ट आहेत.
🏏 खेळ, सीमांच्या पलीकडे
या सर्व उदाहरणांमधून दिसते की क्रिकेट हे फक्त देशांच्या झेंड्यांपुरते मर्यादित नाही.
ऑस्ट्रेलिया हा आज विविध खंडांतील खेळाडूंनी समृद्ध झालेला संघ आहे.
इथे जन्म नव्हे, तर कौशल्य, मेहनत आणि संघभावना हेच निवडीचे मापदंड ठरले.
“परदेशी जन्मलेले पण ऑस्ट्रेलियाच्या रंगात रंगलेले” हे क्रिकेटपटू जागतिक एकात्मतेचे जिवंत उदाहरण आहेत. त्यांच्या कामगिरीने हे सिद्ध केले की,खेळ हे मानवतेचे सर्वात सुंदर सामायिक भाषांतर आहे.
लेखक : –
डॉ. दत्ता विघावे
क्रिकेट समिक्षक,
मो.नं. -९०९६३७२०८२
