अंधारात गढून गेलेल्या समाजमनाला तेजस्वी सूर्यकिरण देणारे, दुर्लक्षितांच्या जीवनात आशेचा दीप प्रज्वलित करणारे आणि वडार समाजाला पिवळ्या झेंड्याखालील अभिमानाचे बळ देणारे महापुरुष म्हणजेच अखिल महाराष्ट्र वडार समाज संघटनेचे संस्थापक कै. डॉ. लक्ष्मणराव देगलूरकर.
त्यांच्या स्मृतींचा सुवास आजही तितकाच ताजा आहे. कारण असे व्यक्तिमत्त्व “जात नाही, ते जिवंत राहतं; शब्दांत, कार्यांत आणि प्रत्येक श्वासात!”
🌅 समाजक्रांतीचा उगवता सूर्य
“स्वातंत्र्याचा सूर्य अजून उगवला नाही” ही वेदना जेव्हा अंतःकरणाला चटका देत होती, तेव्हा त्यांनी इतरांप्रमाणे वाट बघितली नाही; त्यांनी स्वतःच क्रांतीची मशाल पेटवली.
गावोगाव, खेड्यापाड्यात फिरून समाजाला जागवले.
> “अरे अंधार झटका रे… उजेडात या रे!”
हा त्यांचा प्रत्येक शब्द समाजाच्या चेतनेला कुरवाळणारा आणि पेटवणारा ठरला.
🏹 पिवळा एल्गार – व्यवस्थेला दिलेले आव्हान
सरकारसमोर गुडघे टेकण्याऐवजी त्यांनी पिवळ्या झेंड्याचा एल्गार दाखवला.
अहमदनगरचा ऐतिहासिक वडार समाज मेळावा आजही सर्वांच्या स्मरणात कोरलेला आहे.
तो दिवस फक्त एक सभा नव्हती, तो समाजाच्या आत्मसन्मानाचा पुकार होता.
🔥 त्यागातून उभारलेली क्रांती
क्रांतीकारक होण्यासाठी त्यांनी स्वतःचे सुख, आरोग्य, कुटुंबाची सोय – सर्वस्व अर्पण केले.
त्यांचे जीवन म्हणजे संघर्ष आणि साधनेचा दीपस्तंभ.
पाठीशी उभ्या राहिलेल्या त्यांच्या अर्धांगिनी, कै. सौ. शशिकला देगलूरकर यांचे योगदान विसरून चालणार नाही.
त्यांचे “सारा सदन” हे नावाप्रमाणेच सर्वांसाठी खुले होते.
दानधर्म, आधार, मदत – त्यांच्या कुटुंबाच्या दारातून कधी परत गेली नाही.
🌊 अथांग सागरासारखा व्यक्तिमत्त्वाचा आवाका
डॉ. देगलूरकरांचे व्यक्तिमत्त्व शब्दांच्या घागरीत मावत नाही.
त्यांच्या कार्याची साक्ष देणारे ‘ओड’ हे पुस्तक आजच्या पिढीला मार्गदर्शक आहे.
ते स्वतः एक आदर्श दीपस्तंभ होऊन गेले, ज्याचा प्रकाश आजही समाजाचा मार्ग उजळतो.
🌟 बालमन जपणारा क्रांतिकारक
इतके प्रखर व्यक्तिमत्त्व असूनही त्यांनी आपले बालमन जपले.
त्यांच्यासोबत राहिलेला प्रत्येकजण त्यांच्या सहजतेचा, हसऱ्या स्वभावाचा साक्षीदार आहे.
कर्मयोगी कर्तव्याशी तडजोड करत नाहीत, हे त्यांचे जीवन आपल्याला शिकवते.
🙏 वडार समाजाचा खरा वड्डल नायक
कै. डॉ. देगलूरकर हे नाव आजही प्रत्येकाच्या ओठावर आहे:
“जब तक सूरज चांद रहेगा,
डॉ. देगलूरकर नाम गूंजता रहेगा…”
त्यांचे कार्य म्हणजे केवळ इतिहास नव्हे, तर एक सतत धगधगणारी प्रेरणा आहे.
त्यांच्या कार्यठायी नतमस्तक होऊन आपण आजही त्यांच्या संघर्षाचे, त्यागाचे आणि समाजासाठीच्या समर्पणाचे ऋणी आहोत.
✍️ सौ. लीना देगलूरकर
📅 31/08/2025
0000
